หน่วยที่ 2 ฟิลเลอร์เกจ
 1. โครงสร้างของฟิลเลอร์เกจ
ฟิลเลอร์เกจ (Feeler gauge) ตามพจนานุกรมศัพท์ยานยนต์และเครื่องยนต์ฉบับราชบัณฑิตสถาน หมายถึง เกจแผ่นสอดลักษณะเป็นโลหะแผ่นบางมี
ความหนาแตกต่างกันปกติมีความหนา 0.030-1.000 mm นำมาใช้วัดระยะห่างและใช้ปรับตั้งลิ้นไอดีและลิ้นไอเสีย ลักษณะทางกายภาพของฟิลเลอร์เกจจะเป็นโลหะแผ่นเรียบผ่านการชุบแข็งมีรูปร่างเรียวยาวและปลายมน ในแต่ละแผ่นจะมีตัวเลขบอกความหนา
ของแผ่นปรากฏอยู่ ฟิลเลอร์เกจบางรุ่นมีตัวเลขแผ่นละ 1 ตัวเลข บางรุ่นมีปรากฏอยู่ 2 ตัวเลข ซึ่ง  2 ตัวเลขนี้หมายถึงบอกความละเอียดของหน่วย
วัดอยู่ 2 ระบบคือหน่วยนิ้ว (Inches) และหน่วยมิลลิเมตร (mm) ซึ่งในงานช่างยนต์ทั่วไปยังคงพบได้ทั้ง 2 แบบ ฟิลเลอร์เกจแต่ละแผ่นจะอยู่รวมกันเป็นชุดยึดติดเข้าชุดกันด้วยสลักเกลียวชุดหนึ่งมีหลายแผ่น ฟิลเลอร์เกจมีหลายแบบ เช่น ฟิลเลอร์เกจระบบเมตริก  
ฟิลเลอร์เกจระบบนิ้ว  ฟิลเลอร์เกจ แบบ 2 ชั้น ฟิลเลอร์เกจแบบเส้นลวดเป็นต้น ส่วนฟิลเลอร์เกจที่พบเห็นบ่อยและใช้มากในงานช่างยนต์มีลักษณะ
ดังภาพ 2.1

ภาพ 2.1  โครงสร้างของฟิลเลอร์เกจ

2. หน้าที่ของฟิลเลอร์เกจ
          ฟิลเลอร์เกจใช้ตรวจวัดช่องว่างระหว่างชิ้นส่วนหรือใช้ตรวจวัดระยะห่างระหว่างชิ้นส่วนของเครื่องยนต์ โดยใช้ตรวจวัดในงานช่างยนต์ดังนี้
2.1  ใช้วัดระยะห่างและใช้ปรับตั้งระยะห่างลิ้นไอดีและลิ้นไอเสีย 
2.2  ใช้วัดระยะห่างเขี้ยวหัวเทียน 
2.3  ใช้ตรวจวัดความโก่งของฝาสูบ 
2.4  ใช้ตรวจวัดความโก่งของท่อร่วมไอดีและท่อร่วมไอเสีย
2.5  ใช้ตรวจวัดความโก่งของเสื้อสูบ 
2.6  ใช้ตรวจวัดความเอียงของสปริงลิ้น
2.7  ใช้วัดระยะห่างปากแหวนลูกสูบ
2.8  ใช้วัดระยะห่างระหว่างร่องแหวนกับแหวนลูกสูบ
2.9  ใช้วัดระยะคลอนของเฟือง
2.10  ใช้วัดระยะห่างชิ้นส่วนภายในปั๊มน้ำมันเครื่อง
2.11  ใช้วัดระยะห่างหน้าทองขาว
2.12  ใช้ปรับตั้งระยะห่างระหว่างขาคอยล์กับล้อช่วยแรง

3. การใช้และการบำรุงรักษาฟิลเลอร์เกจ
          เนื่องจากฟิลเลอร์เกจมีลักษณะเป็นแผ่นบาง สามารถหลุดออกจากชุดและบิดงอหักชำรุดได้ง่าย ดังนั้นจึงควรศึกษาการใช้และบำรุงรักษาฟิลเลอร์เกจเพื่อให้สามารถใช้งานและเก็บรักษาได้อย่างถูกต้องดังนี้      
3.1 ตรวจสอบชิ้นงานที่จะวัดให้เรียบร้อยและทำความสะอาดร่องระหว่างผิวงานที่จะตรวจวัด
3.2 ตรวจสอบสภาพความสมบูรณ์และความสะอาดของฟิลเลอร์เกจก่อนนำไปใช้
          3.3 เมื่อเลือกขนาดของแผ่นฟิลเลอร์เกจที่จะใช้ได้เรียบร้อยแล้วให้พับแผ่นอื่นเก็บไว้ ใช้เฉพาะแผ่นที่เลือกไว้เพียงแผ่นเดียว
          3.4 ขณะใช้งานให้จับที่ด้ามจับซึ่งเป็นชุดของแผ่นฟิลเลอร์เกจไม่ควรจับที่ตัวแผ่นของฟิลเลอร์เกจ
          3.5 ในระหว่างใช้งานขณะสอดแผ่นฟิลเลอร์เกจเลื่อนไปมา อย่าให้ตัวเลขสัมผัสหรือเสียดสีกับชิ้นงานเพราะจะทำให้ตัวเลขลบเลื่อนได้
          3.6 เมื่อเสร็จสิ้นการใช้งานให้ใช้ผ้าสะอาดเช็ดทำความสะอาดทุกแผ่นของฟิลเลอร์เกจ และชโลมด้วยน้ำมันหล่อลื่นและพับเก็บรวมเข้า
ไว้ในชุด
          3.7 กรณีใช้แผ่นฟิลเลอร์เกจหลายแผ่นซ้อนกันเพื่อไม่ให้ค่าคลาดเคลื่อนควรตรวจดูความสะอาดระหว่างแผ่นของฟิลเลอร์เกจหากมีเศษ
สิ่งสกปรกติดอ้างอาจทำให้ค่าที่วัดได้คลาดเคลื่อนไม่ถูกต้อง
          3.8 กรณีตรวจสอบระยะห่างลิ้นไอดีและลิ้นไอเสีย ถ้าสอดแผ่นฟิลเลอร์เกจไม่เข้าหรือแน่นเกินไป
อย่าฝืนดันแผ่นฟิลเลอร์เกจเพราะจะทำให้แผ่นงอหรือหักได้ ควรเลือกขนาดฟิลเลอร์เกจแผ่นใหม่ที่บางกว่าเดิม
          3.9 กรณีปรับตั้งระยะห่างลิ้นไอดีและลิ้นไอเสีย ถ้าสอดแผ่นฟิลเลอร์เกจไม่เข้าหรือแน่นเกินไปอย่าฝืนดันแผ่นฟิลเลอร์เกจ ควรคลายสกรูปรับตั้งระยะห่างลิ้นไอดีและลิ้นไอเสียให้ได้ระยะพอดีกับขนาดความหนาของแผ่นฟิลเลอร์เกจ

4. การอ่านค่าฟิลเลอร์เกจ

ภาพ 2.2  ตัวเลขและหน่วยบนแผ่นฟิลเลอร์เกจ

ตัวอย่างการอ่านค่าบนแผ่นฟิลเลอร์เกจ กรณีอ่านค่าแผ่นเดียว ตัวอย่าง 2.3 (ก) ตัวเลขแถวบนหน่วยนิ้วอ่านได้ 0.024 inches ตัวเลขแถวล่าง
อ่านได้ 0.610 mm   ตัวอย่าง 2.3 (ข) ตัวเลขแถวบนหน่วยนิ้วอ่านได้ 0.002 inches ตัวเลขแถวล่างอ่านได้ 0.051 mm 

  ภาพ 2.3  ตัวอย่างการอ่านค่าฟิลเลอร์เกจ

                กรณีอ่านค่า 2 แผ่นรวมกัน ภาพ 2.4 ตัวเลขแถวบนหน่วยนิ้วนำค่าแผ่นที่หนึ่งคือ 0.020 inches รวมกับค่าบนแผ่นที่สองคือ 0.002 inches 
จะได้ 0.020 inches + 0.002 inches จะได้ = 0.022 inches  กรณีอ่านค่าในหน่วย mm ก็คล้ายกันให้นำค่าแผ่นที่หนึ่งแถวล่างคือ 0.508 mm รวม
กับค่าของแผ่นที่สองแถวล่างคือ 0.051 mm จะได้ 0.508 mm + 0.051 mm จะได้ = 0.559 mm
(หมายเหตุ: ที่แผ่นฟิลเลอร์เกจจะใส่เฉพาะจุดทศนิยมโดยไม่ใส่ เลข 0 หน้าจุดทศนิยม แต่เมื่อจะอ่านค่าให้ใส่เลข 0 หน้าจุดทศนิยมด้วยเพื่อความเป็นสากล และฟิลเลอร์เกจบางรุ่นจะใช้ทศนิยมหน่วย mm 3 ตำแหน่งแต่บางรุ่นก็
ใช้ทศนิยมหน่วย mm 2 ตำแหน่ง ซึ่งส่วนใหญ่ในคู่มือซ่อมทั่วไปจะใช้ทศนิยม 2 ตำแหน่ง)

ภาพ 2.4  ตัวอย่างการอ่านค่าฟิลเลอร์เกจกรณี 2 แผ่นรวมกัน