หน่วยที่ 3 เวอร์เนียร์คาลิเปอร์

1. ส่วนประกอบของเวอร์เนียร์คาลิเปอร์ (Vernier Caliper)
            เวอร์เนียร์คาลิเปอร์ในปัจจุบันมีใช้ทั้งในหน่วยระบบอังกฤษ เช่นหน่วยนิ้ว และหน่วยระบบเมตริก เช่น หน่วยมิลลิเมตร   เวอร์เนียร์คาลิเปอร์ที่ใช้อยู่ในปัจจุบันนี้มีค่าความละเอียด 0.05 mm  0.02 mm  0.001 inches และ 1/128 inches  ซึ่งเวอร์เนียร์คาลิเปอร์
ทั่วไปที่ใช้ในงานช่างยนต์มีลักษณะดังนี้

ภาพ 3.1  ส่วนประกอบของเวอร์เนียร์คาลิเปอร์ (Vernier Caliper)

1.1 ปากวัดนอก (Outside Caliper Jaws) มีหน้าที่วัดขนาดด้านนอกของชิ้นงาน
1.2 ปากวัดใน (Inside Caliper Jaws) มีหน้าที่วัดขนาดด้านในของชิ้นงาน
1.3 ก้านวัดลึก (Depth Probe) มีหน้าที่วัดขนาดความลึกของชิ้นงาน
1.4 สเกลหลัก (Main Scale) เป็นค่าสเกลหลักมีตัวเลขอยู่ด้านบนของตัวเวอร์เนียร์คาลิเปอร์
1.5 สเกลเลื่อน (Vernier Scale) เป็นค่าสเกลขยายค่าความละเอียดอยู่บนปากวัดเลื่อน
1.6 สกรูล็อกหรือปุ่มล็อก (Locking Screw) มีหน้าที่ล็อกตำแหน่งของปากวัดให้คงที่

2. การใช้เวอร์เนียร์คาร์ลิเปอร์
เวอร์เนียร์คาลิเปอร์ (Vernier Caliper) สามารถใช้วัดได้ 3 ลักษณะดังนี้ 1)วัดขนาดด้านนอก หรือขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางภายนอก  
2)วัดขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางด้านใน (Inside diameter) หรือขนาดรูใน   และ 3)ใช้วัดความลึกของชิ้นงานจากก้านวัดลึก  โดยมีขั้นตอน
การใช้งานดังนี้
1. ใช้ผ้าเช็ดทำความสะอาดเวอร์เนียร์คาร์ลิเปอร์ก่อนใช้งาน
2. คลายสกรูล็อกแล้วเลื่อนสเกลไปมาช้าๆ เพื่อตรวจสอบความคล่องตัวในการเคลื่อนที่
3. ตรวจสอบปากวัดของเวอร์เนียร์คาลิเปอร์ โดยเลื่อนสเกลให้ปากเวอร์เนียร์คาลิเปอร์เลื่อนชิดติดกันจากนั้นส่องดูว่าบริเวณปากเวอร์เนียร์
คาลิเปอร์มีแสงสว่างลอดผ่านได้หรือไม่  
ถ้าไม่มีแสดงว่าสามารถใช้งานได้ถ้ามีแสงสว่างลอดผ่านได้แสดงว่าปากวัดชำรุดไม่ควรนำมาใช้
4. ทำความสะอาดบริเวณผิวงานที่ต้องการวัด
5. เลือกใช้ปากวัดงานให้เหมาะสมกับลักษณะงานที่ต้องการ เช่น ถ้าต้องการวัดขนาดด้านนอกเลือกใช้ปากวัดนอก  ถ้าต้องการวัดขนาดด้าน
ในชิ้นงานเลือกใช้ปากวัดใน  และถ้าต้องการวัดขนาดชิ้นงานที่เป็นช่องเล็กๆ หรือวัดความลึกให้ใช้ก้านวัดลึกที่ส่วนปลายของเวอร์เนียร์
คาลิเปอร์ในการวัด
6. เลื่อนปากวัดให้สัมผัสกับชิ้นงาน ควรใช้แรงกดพอดี ถ้าใช้แรงมากเกินไปจะทำให้ขนาดงานที่อ่านไม่ถูกต้องและปากเวอร์เนียร์คาลิเปอร์
จะเสียรูปทรงได้
7. ขณะวัดงาน สายตาต้องตั้งฉากกับตำแหน่งที่อ่าน  
8. เมื่อเลิกใช้งาน ให้ทำความสะอาด ชโลมด้วยน้ำมันหล่อลื่นหรือทาด้วยวาสลีนบางๆ และเก็บด้วยความระมัดระวัง ในกรณีที่ไม่ได้ใช้งาน
นาน ๆ ควรใช้วาสลีนทาส่วนที่เคลื่อนที่เพื่อป้องกันสนิม

ภาพ 3.2  การใช้เวอร์เนียร์คาลิเปอร์วัดชิ้นงาน

ข้อควรระวังในการใช้เวอร์เนียร์คาลิเปอร์
1. ต้องทำความสะอาดและลบคมชิ้นงานก่อนใช้เครื่องมือวัดทุกครั้ง
2. ตรวจสอบความสมบูรณ์ของปากเวอร์เนียร์คาลิเปอร์ก่อนวัด
3. ห้ามวัดชิ้นงานในขณะที่กำลังหมุนอยู่ ควรรอให้ชิ้นงานหยุดหมุนก่อน
4. ห้ามวัดชิ้นงานขณะที่ชิ้นงานยังร้อนอยู่
5. ห้ามเลื่อนหรือลากปากวัดไปมาบนชิ้นงาน จะทำให้ปากของเวอร์เนียร์คาลิเปอร์สึกหรอได้
6. ห้ามใช้ปากวัดนอกหรือปากวัดในขีดขนาดงานเวลาร่างแบบ หรือขณะวัดงาน

3. การบำรุงรักษาเวอร์เนียร์คาลิเปอร์
1. ควรเก็บเวอร์เนียร์คาลิเปอร์ไว้บนผ้า ฟองน้ำ หรือใส่ไว้ในกล่องเฉพาะ
2. อย่าเก็บเวอร์เนียร์คาลิเปอร์ในที่ร้อน หรือเย็นจัดเกินไป
3. ถ้าปากวัดนอกบิดเบี้ยวเล็กน้อยให้ขัดด้วยหินน้ำมัน
4. ไม่ควรนำเวอร์เนียร์คาลิเปอร์ใส่กระเป๋ากางเกง อาจทำให้คดงอได้
5. ต้องทำความสะอาด และชโลมน้ำมันทุกครั้งหลังการใช้งาน
6. ก่อนเก็บเวอร์เนียร์คาลิเปอร์ ควรเลื่อนปากวัดให้ห่างกันประมาณ 2-3 mm
7. ควรเก็บเวอร์เนียร์คาลิเปอร์ไว้ต่างหาก ห้ามเก็บปะปนรวมกับเครื่องมือชนิดอื่น

ภาพ 3.3  เช็ดทำความสะอาดเวอร์เนียร์คาลิเปอร์

4. การอ่านค่าเวอร์เนียร์คาลิเปอร์
การอ่านค่าเวอร์เนียร์คาลิเปอร์  ค่าความละเอียด 0.05 mm ด้านบนของสเกลหลัก 1 ขีดมีค่าเท่ากับ 1 mm ส่วนสเกลเลื่อนด้านล่าง
 1 ขีดมีค่าเท่ากับ 0.05 mm การอ่านให้อ่านที่สเกลหลักด้านบนก่อนและอ่านสเกลเลื่อนด้านล่างจากนั้นนำมารวมกันก็จะได้ค่า
ของเวอร์เนียร์คาลิเปอร์ 0.05 mm ดังตัวอย่าง

	สเกลหลักด้านบนอ่านได้   = 13.00 mm สเกลเลื่อนด้านล่างอ่านได้ =   0.80 mm รวมกันอ่านได้                    = 13.80 mm

(จากรูปสเกลหลักด้านบนเลย 0 มา13 ขีดมีค่า = 13 mm สเกลด้านล่างตรงกับเลข 8 พอดีมีค่า = 0.80 mm รวมกันจะได้ = 13.80 mm เป็นคำตอบ)
ภาพ 3.4 การอ่านเวอร์เนียร์ฯ 0.05 mm
    การอ่านค่าเวอร์เนียร์คาลิเปอร์  ค่าความละเอียด 0.02 mm ด้านบนของสเกลหลัก 1 ขีดมีค่าเท่ากับ 1 mm ส่วนสเกลเลื่อนด้านล่าง 1 ขีดมีค่าเท่ากับ 0.02 mm การอ่านให้อ่านที่สเกลหลักด้านบนก่อนและอ่านสเกลเลื่อนด้านล่างจากนั้นนำมารวมกันก็จะได้ค่าของเวอร์เนียร์คาลิเปอร์ 0.02 mm ดังตัวอย่าง
สเกลหลักด้านบนอ่านได้ = 18.00 mm
สเกลเลื่อนด้านล่างอ่านได้ =   0.82 mm
รวมกันอ่านได้              = 18.82 mm

(จากรูปสเกลหลักด้านบนเลย 0 มา 18 ขีดมีค่า = 18 mm สเกลด้านล่างเลยเลข 8 มา 1 ขีดมีค่า = 0.82 mm รวมกันจะได้ = 18.82 mm เป็นคำตอบ)
ภาพ 3.5 การอ่านเวอร์เนียร์ฯ 0.02 mm

                การอ่านค่าเวอร์เนียร์คาลิเปอร์  ค่าความละเอียด 0.001 inches ด้านบนของสเกลหลักระหว่าง 1 นิ้ว (inches) จะมีเลข 1-9 โดย 1 ขีดมีค่าเท่ากับ 0.100 inches และภายใน 0.100 inches จะมีสเกลรองแบ่งออกเป็น 4 ช่อง 1 ช่องมีค่าเท่ากับ 0.025 inches ส่วนสเกลเลื่อนด้านล่าง 1 ขีดมี
ค่าเท่ากับ 0.001 inches การอ่านให้อ่านจำนวนเต็มที่สเกลหลักด้านบนก่อน ดังตัวอย่าง สเกลหลักด้านบนเลยเลข 6 มา 3 ช่อง (เลข 6 อ่านได้ = 0.600 inches  3 ช่อง
มีค่าเท่ากับ 3 x 0.025 = 0.075  รวมกันอ่านได้ = 0.675 inches) และอ่านสเกลเลื่อนด้านล่าง จากนั้นนำมารวมกันก็จะได้ค่าของเวอร์เนียร์คาลิเปอร์ 0.001 inches 
ดังตัวอย่าง
สเกลหลักด้านบนอ่านได้ = 0.600 inches
สเกลรองด้านบนอ่านได้   = 0.075 inches
สเกลเลื่อนด้านล่างอ่านได้ = 0.004 inches
รวมกันอ่านได้              = 0.679 inches

(จากรูปสเกลหลักด้านบนยังไม่ถึง 1 inches แต่เลยเลข 6 มา 3 ขีดมีค่า = 0.675 inches สเกลด้านล่างตรงกับขีดที่ 4 มีค่า = 0.004 รวมกับ 0.675 จะได้ = 0.679 inches เป็นคำตอบ)
ภาพ 3.6 การอ่านเวอร์เนียร์ฯ 0.001 inches

                การอ่านค่าเวอร์เนียร์คาลิเปอร์  ค่าความละเอียด 1/128 inches ด้านสเกลหลักระหว่าง 1 นิ้ว (inches) จะแบ่งออกเป็น 16 ช่อง 1 ช่องมีค่าเท่ากับ 1/16 inches ส่วนสเกลเลื่อนมีเลข 0-8 ซึ่ง 1 ขีดมีค่าเท่ากับ 1/128 inches การอ่านให้อ่านจำนวนเต็มที่สเกลหลักก่อน ดังตัวอย่าง สเกลหลักด้านบนเลยมา 5 ช่องอ่านได้ = 5/16 inches (นำ 8 คูณกับ 5 และ 16 เพื่อทำส่วนให้สามารถบวกกับสเกลเลื่อนได้เพราะฉะนั้น 5/16 inches  จึงมีค่าเท่ากับ 40/128 inches)  จากนั้นอ่านค่าที่สเกลเลื่อนซึ่งตามตัวอย่างขีดที่ 2 ตรงอ่านได้เท่ากับ 2/128 inches  นำค่าทั้งสองมารวมกันก็จะได้ค่าของเวอร์เนียร์คาลิเปอร์ 1/128 inches 
ดังตัวอย่าง
สเกลหลักอ่านได้           = 40/128 inches
สเกลเลื่อนอ่านได้          =  2/128  inches
รวมกันอ่านได้              = 42/128 inches
ตัดเศษส่วนได้              = 21/64 inches

(จากรูปสเกลหลักด้านล่างเลย 0 มา 5 ขีดมีค่า = 5/16 inches ให้นำ 8 ไปคูณทั้งล่างทั้งบนจะได้ = 40/128 สเกลด้านบนตรงกับขีดที่ 2 มีค่า = 2/128 รวมกันจะได้ = 42/128 inches เนื่องจากเลข 42 เป็นเลขคู่ให้นำ 2 มาหารทั้งล่างทั้งบนจะได้ 21/64 เป็นคำตอบ)